72. rocznica wyzwolenia niemieckiego obozu koncentracyjnego w Holiszowie przez Brygadę Świętokrzyską Narodowych Sił Zbrojnych.

Więźniarki z obozu w Holiszowie. Zdjęcie wykonane po wyzwoleniu obozu.

72. rocznica wyzwolenia niemieckiego obozu koncentracyjnego w Holiszowie przez Brygadę Świętokrzyską Narodowych Sił Zbrojnych./72. vyroći osvobozeni nemeckeho koncentraćniho tabora v Holiśove polsku Svatokriżisko brigadu Narodnich ozbrojenych sil.

Żołnierze Brygady Świętokrzyskiej Narodowych Sił Zbrojnych 5 maja 1945 r. w Holiszowie wyzwolili ponad 1000 więźniarek: 400 Francuzek, 280 Żydówek, 167 Polek oraz Czeszki, Holenderki, Belgijki, Włoszki, Rosjanki, Ukrainki, Rumunki, Jugosłowianki i kobiety innych narodowości.

Wyzwolenie niemieckiego obozu koncentracyjnego w Holiszowie przez Narodowe Siły Zbrojne, to jedyny taki przypadek, kiedy formacja Wojska Polskiego w czasie II wojny światowej wyzwoliła niemiecki obóz koncentracyjny.Oprócz wyzwolenia niemieckiego obozu koncentracyjnego w Holiszowie, Brygada Świętokrzyska oswobodziła około 10.000 cudzoziemskich robotników przymusowych, których Niemcy zmuszali do pracy w przemyśle i traktowali jak niewolników. Okazało się, że obóz został zdobyty w ostatniej chwili. Niemcy właśnie przygotowywali się do spalenia żywcem 250 Żydówek, które znajdowały się w dwóch oddzielnych barakach oddzielonych od reszty drutem kolczastym pod prądem elektrycznym. " Z mroków budynku, wydostawał się na zewnątrz potworny odór wydzielin ludzkich zmieszany z wonią rozkładających się trupów. Z tych czeluści na światło dzienne wypełzły z wielkim płaczem radości pozostałe przy życiu kobiety. Ze słabości nie mogły ustać na nogach.(..) W tym czasie podczołgała się do moich nóg jedna z więźniarek i zaczęła całować moje stopy. Potem wyciągnęła jakieś zawiniątko i podając mi powiedziała <<Udało mi się przed Niemcami schować dolary. Chcę je teraz przekazać Panu w dowód wdzięczności za uratowanie mi życia>>. Zwracając jej w gazetę zawinięte pieniądze, odpowiedziałem,że jestem już wynagrodzony tym, że udało nam się uratować tyle żyć ludzkich, a pieniądze nich schowa dla siebie, bo teraz na pewno jej się przydadzą." - relacjonował Dowódca Brygady ppłk Antoni Szacki "Bohun".
Polska brygada rozbijała także niemieckie jednostki wojskowe i likwidowała organizowane przez Niemców zasadzki na żołnierzy amerykańskich. W maju 1945 r. polscy partyzanci, ramię w ramię z żołnierzami amerykańskimi, uczestniczyli w walkach z Niemcami w rejonie Pilzna, Holysova i Vsekar.W uroczystościach 72. rocznicy wyzwolenia obozu koncentracyjnego w Holiszowie, wziął udział m.in. prezes IPN Jarosław Szarek. Była to pierwsza po wojnie uroczystość z udziałem przedstawicieli władz państwowych oraz asysty honorowej Wojska Polskiego.
W uroczystościach wzięli udział działacze Związku Żołnierzy Narodowych Sił Zbrojnych z różnych części Polski (Szczecin, Lublin, Łomża,Warszawa, Ostrołęka ect.)

Działacze ZŻ NSZ z Ostrołęki